I. Anlaşmalı Boşanma Davası Nedir?
Anlaşmalı boşanma davası, tarafların boşanma ve boşanmanın mali sonuçları, çocukların durumları hakkında anlaşarak evliliklerini sonlandırmalarıdır. Eşlerin boşanma şartlarında anlaşarak birlikte başvurması veya davayı açan eşin davasının diğer eşçe kabul edilmesidir. Bu boşanma türü, Türk Medeni Kanunu’nun 166’ncı maddesinin üçüncü fıkrasında düzenlenmiştir.
Anlaşmalı boşanma, evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına karine oluşturur. Bu sebeple mahkemenin evlilik birliğini, ortak yaşamı sarsan olayları, maddi nedenleri araştırma yetki ve yükümlülüğü bulunmamaktadır. Somut olayda evlilik birliği temelinden sarsılmamış olsa bile, birlikte başvuru ve davanın kabulü halinde evlilik birliğinin temelden sarsılmış olduğu kabul edilmektedir. Hakimin herhangi bir taktir yetkisi ve yasal koşulları tamamen taşıyan anlaşmalı boşanma taleplerini kabul etmek dışında karar verme olanağı bulunmamaktadır.
II. Anlaşmalı Boşanma Protokolü
Anlaşmalı boşanma davası açılırken anlaşmalı boşanma dilekçesi ile birlikte taraflarca imzalanmış anlaşmalı boşanma protokolü de mahkemeye sunulmaktadır. Protokol, tarafların her konuda anlaştıklarını tescilleyen bir belgedir. Mahkeme bu protokolü inceler. Ve protokolün gereken şartları sağladığına kanaat getirirse tek celsede boşanmaya karar verir. Anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanmasında alanında uzman bir avukattan yardım almanızı tavsiye ederiz.
Eşler arasında yapılan bu protokol, hakimin özel onayına bağlı bir özel hukuk sözleşmesidir. Anlaşmalı boşanma protokolü, hakim tarafından denetlenmektedir. Eşler, anlaşmalı boşanma protokolü ile boşanmak istediklerini ve mali konularda olan anlaşmalarını mahkemeye sunarlar. Mali konular;
- Eşlerin birbirlerinden talep edebilecekleri maddi ve manevi tazminat,
- Yoksulluk nafakası,
- Eğer çocuk varsa iştirak nafakası,
- Ziynet alacağı,
- Mehir,
- Eşlerin katılma alacağı olarak sayılabilmektedir. Anlaşmalı boşanmada tarafların boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin anlaşmış olmaları zorunludur.
Protokolde mal rejiminin tasfiyesine yer vermek zorunlu değildir. Fakat eğer eşler anlaşabiliyorlarsa protokolde düzenlenmesi eşler açısından daha iyi olacaktır. Çünkü boşanma anlaşmalı olsa dahi mal rejiminin tasfiyesi söz konusudur. Eşler mal rejiminin tasfiyesi konusunda anlaşamazlarsa boşanmanın gerçekleşmesinden sonra mal rejiminin tasfiyesi için dava açılmaktadır.
Anlaşmalı boşanmada protokolde yer alması gereken hususlar; ‘boşanmanın mali sonuçları’ ve ‘çocukların menfaatleri’ konusunda bir anlaşmazlığın kalmamasıdır.
Eşlerin boşanabilmek için çocukların durumu konusunda da anlaşmış olmaları gerektiği belirtilmiştir. Çocuğun velayetinin hangi tarafta kalacağı belirlenmelidir. Ayrıca velayet kendisinde kalmayan eş ile çocuk arasında ne şekilde kişisel ilişki kurulacağı da belirtilmelidir. Ve çocuk için ödenecek iştirak nafakası belirlenmelidir.
III. Hangi Hususlarda Hakim Boşanma Protokolüne Müdahale Edebilir?
Hakim, boşanma kararı verebilmesi için tarafları bizzat dinleyerek iradelerini serbestçe açıkladıklarına kanaat getirmelidir. Ayrıca protokolde düzenlenen boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca yapılan anlaşmayı da uygun bulması gerekmektedir. Hakim tarafların ve çocukların menfaatlerine göre protokolde gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilmektedir. Boşanmanın mali sonuçlarına ilişkin taraflarca anlaşılmamış bir konu varsa da hakim müdahale ederek bu konuda da anlaşılmasını sağlamalıdır. Bu değişikliklerin taraflarca kabulü halinde boşanmaya hükmolunur.
Taraflarca maddi manevi tazminat ve nafakaların verilmesine karar verildiyse, bu bedellerin açıkça yazması gerekmektedir. Boşanma protokolünde yoksulluk nafakasını talebi bulunmakla yoksulluk nafakasının miktarının belirlenmemesi durumunda hakim yoksulluk nafakasının miktarını belirlemek zorundadır. Taraflar anlaşmalı boşanma protokolünde yoksulluk nafakası talep etmemeleri halinde ise hakim bu durumu taraf beyanlarıyla değerlendirmeli, uygunluğu mümkünse onaylaması gerekmektedir.
Özellikle müşterek çocuklarla ilgili ana ve babanın anlaşmış olması hakimi bağlamayacaktır. Sadece çocuğun menfaati doğrultusunda karar verirken ona yardımcı olacaktır. Hakim çocuğun menfaatini düşünerek çocuğun velayet altına alınmasına karar vermek yerine onu vesayet altına alabilmektedir. Fakat bunun için ana ve baba açısından veleyetin kaldırılması sebeplerinden biri var olmalıdır. Tarafların anlaşmalı boşanma protokolünde müşterek çocuğa verilecek iştirak nafakası düzenlememeleri halinde hakimin resen iştirak nafakasına hükmedebilmektedir.
Kural olarak eşlerin anlaşmalı boşanma hükümleri değerlendirerek çocukla olan ilişki ve bu ilişkinin şeklini kendi durumlarına uygun bir şekilde düzenleyebilirler. Taraflar velayeti almayan eşin çocukla ne kadar aralıklarla ilişki kuracağını ve bu konuya ilişkin diğer tüm hususları protokolle düzenlerler. Kişisel ilişki tesisine protokolde yer verilmemişse hakim tarafından müdahale edilerek kişisel ilişki günleri tesis edilmektedir.
IV. Anlaşmalı Boşanmanın Şartları
Anlaşmalı boşanmanın gerçekleşmesi için bazı şartlar mevcuttur. Bu şartların bulunmaması halinde anlaşmalı boşanma gerçekleşemez.
- Evlilik birliği en az 1 yıl sürmüş olmalıdır. Bu süre, taraflar arasında resmi nikahı kıyılmasından itibaren en az 1 yılı ifade eder.
- Eşler mahkemeye beraber başvurmalı ya da bir eşin açtığı boşanma davasını diğer eş kabul etmelidir. Eşler ortak hazırladıkları bir boşanma davası dilekçesiyle beraber başvurularını yapabilirler. Aynı zamanda bir tarafın usulüne göre başlattığı boşanma sürecini diğer tarafın kabul etmesiyle de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilmektedir. Bir boşanma davası çekişmeli bir şekilde açılıp devam etmekteyken tarafların anlaşmalı boşanma protokolünü mahkemeye sunmaları halinde de anlaşmalı boşanma gerçekleşebilmektedir.
- Eşler boşanma iradelerini hakim huzurunda açıklamalıdır. Boşanma, kişiye sıkı surette bağlı bir hak olduğundan tarafların vekili tarafından yapılan irade açıklamaları dikkate alınmaz.
- Hakim, çocukların durumunu ve boşanmanın mali sonuçlarını içeren düzenlemeyi yerinde bulmalıdır. Tarafların, hakime sundukları anlaşma şartlarındaki maddi-manevi tazminat, nafaka, çocukların velayeti, çocuklar ile kişisel münasebet gibi meselelerin hakim tarafından uygun bulunması gerekmektedir. Eğer hakim bu düzenlemelerde gerek görürse birtakım değişikliklere gidebilmektedir. Hakimin yapmış olduğu bu değişiklikler taraflarca kabul edilmesi durumunda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilmektedir. Aksi halde anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davasına döner.
V. Anlaşmalı Boşanma Davası Süreci
Taraflarca boşanma konusunda ve boşanmanın mali sonuçları ile müşterek çocukların durumu konusunda anlaşmaya varılması sonucunda bir anlaşmalı boşanma protokolü düzenlenmektedir. Anlaşmalı boşanma protokolü ve dava dilekçesi ile eşlerden biri tarafından anlaşmalı boşanma davası masraf ve harçlar ödenerek aile mahkemesinde açılmaktadır.
Boşanma davasının açıldığı mahkeme tarafından bir duruşma günü belirlenmektedir. Duruşma günü her iki eş de hazır bulunmalıdır. Her iki eş de duruşmada hakim huzurunda boşanmak istediklerini ve protokol konusunda anlaştıklarını beyan ederler. Hakim tarafından protokol uygun bulunursa eşlerin boşanmasına karar verilmektedir.
Duruşmadan sonra en geç 30 gün içerisinde anlaşmalı boşanma için mahkeme tarafından gerekçeli karar yazılmaktadır. Gerekçeli karar, eşlerden birinin talep etmesiyle her iki eşe de tebliğ edilmektedir. Gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesinden sonra 2 haftalık istinaf kanun yoluna başvurma süresi vardır. Bu süre boyunca her iki eşin de istinaf kanun yoluna başvurmaması gerekir. Kararın tebliğinden sonra 2 hafta beklemeden taraflarca istinaf kanun yolundan feragat de edilebilmektedir.
Taraflarca 2 haftalık süre içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulmadığında boşanma kararı kesinleşmiş ve taraflar resmi olarak boşanmış olurlar. Kesinleşmenin ardından mahkeme tarafından nüfus müdürlüklerine müzekkere yazılarak boşanma kararının nüfus kayıtlarına işlenmesi sağlanır.
1. Anlaşmalı Boşanma Ne Kadar Zamanda Sonuçlanır?
Tek celsede sonuçlanan anlaşmalı boşanma davalarının Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen süresi anlaşmalı boşanma dilekçesinin verilmesinden itibaren 40 gündür. Fakat mahkemenin yoğunluğuna göre bu sürenin uzama ve kısalma ihtimali söz konusudur. Kesin bir süre vermek bu sebeple mümkün değildir.
2. Anlaşmalı Boşanma Davası Avukat Olmadan Açılabilir mi?
Anlaşmalı boşanma davası, avukat olmadan da taraflarca açılabilmektedir. Fakat anlaşmalı boşanma protokolünün hazırlanmasında çok dikkatli ve titiz olunması gerekmektedir. Hiçbir husus atlanmadan eşlerin hak kaybına uğramamasının sağlanması açısından anlaşmalı boşanma davasının alanında uzman bir avukat ile çalışarak açılmasını tavsiye ederiz. Boşanma Davası Nasıl Açılır?
3. Anlaşmalı Boşanma Davası Çekişmeliye Döner Mi?
Anlaşmalı boşanma davası, açıldıktan sonra duruşmada eşlerin boşanma şartlarında anlaşamaması durumunda çekişmeli boşanma davasına dönmektedir. Ayrıca taraflarca duruşmada boşanmak istedikleri beyan edilmiş ve mahkemece boşanmaya karar verilmiş olabilmektedir. Fakat gerekçeli kararın taraflara tebliğ edilmesinden sonra 2 hafta içerisinde istinaf kanun yoluna başvurarak karar itiraz edilirse anlaşmalı boşanma davası çekişmeli boşanma davası olarak devam eder.
4. Çekişmeli Boşanma Davası Anlaşmalıya Döner Mi?
Boşanma davası devam ederken, boşanma davasının herhangi bir aşamasında tarafların birbiriyle anlaşarak çekişmeli boşanma davasını anlaşmalı boşanma davasına döndürebilmektedir. Fakat Yargıtay tarafından özel boşanma sebeplerinden birine dayalı olarak açılmış olan boşanma davasının devamı sırasında davalının davanın herhangi bir aşamasında davayı kabul etmesi ile tarafların anlaşmalı boşanmayı gerçekleştirilemeyeceği kabul edilmektedir. Bu durumda usulüne uygun bir şekilde davanın ıslah edilmesi ve sonra anlaşmalıya döndürülmesi gerekecektir.
VI. Anlaşmalı Boşanma Davası Açmanın Masrafları
Boşanma davası açılırken ödenmesi gereken harç ve masraflar vardır. Ödenmesi gereken harçlar; başvuru harcı, vekalet harcı, peşin harçtır. Masraf olarak da gider avansı ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca vekalet pulu ücreti ödenmesi gerekir.
2024 yılı için harç bedelleri ve masraflar;
- Başvurma Harcı: 427,60 TL
- Vekalet Harcı: 60,80 TL
- Peşin Harç: 427,60 TL
- Vekalet Pulu: 96,00 TL
- Gider Avansı: 1.550 TL’dir.
- Anlaşmalı boşanma davası açılırken toplam 2.561,20-TL Türk Lirası harç ve masraf yatırılması gerekmektedir. Bu masraf ve harçlar avukatlık vekalet ücretine dahil değildir.
Bizi Arayın : +90 212 909 86 34
Mail Gönderin : info@ballawyer.com
