I. Uyuşturucu Ticareti Suçu ve Cezası Nedir?
Uyusturucu veya uyarıcı maddeler, kişinin kullanması ile birlikte bedeninde uyuşturucu veya uyarıcı etki meydana getiren ve fiziksel ve psikolojik bağımlılık yapan maddelerdir. Uyuşturucu ticareti suçu ağır cezayı gerektiren bir suçtur.
Türk Ceza Kanununun 188’inci maddesinde; “Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak gerek sınır kapılarından gerekse gümrük kapısı dışındaki bölgelerden ülkeye sokulmaları halinde ve Türkiyeden yurtdışına çıkarma durumunda uyuşturucu ticareti suçu oluşmaktadır. Ayrıca uyuşturucu maddelerin imal edilmesi durumunda da bu suç oluşmaktadır.
Uyuşturucu ticareti suçunun cezası, 20 ile 30 yıl arasındadır. Ayrıca iki bin gün ile yirmi bin gün arasında adli para cezası verilmektedir.
II. Uyuşturucu Ticareti ile Korunmak İstenen Hukuki Değer Nedir?
Uyuşturucu kullanımı, bireylerin sağlığını tehdit etmektedir. Ayrıca toplumun iktisadi, sosyal ve ahlaki çöküntüye uğrama tehlikesi de bulunmaktadır. Türk Ceza Kanununda kamu güvenliği ve sağlığının korunması amacıyla uyuşturucu ticareti suç olarak düzenlenmektedir.
Ayrıca uyuşturucu ticareti suçu, başka suçların işlenmesine kaynak oluşturmaktadır. Uyuşturucu madde kullananların suç işlemelerini önlemek ve kamunun düzenini korumak amaçlanmaktadır.
III. Kimler Uyuşturucu Ticareti Suçunu İşleyebilir?
Uyuşturucu ticareti suçunu herkes işleyebilmektedir. Kadın, erkek, çocuk, yaşlı veya yabancı kişiler fail olabilmektedir. Fakat tüzel kişiler suçun faili olamazlar. Uyuşturucu ticareti suçunun mağduru ise toplumdur.
IV. Hangi Fiiller Uyuşturucu Ticareti Suçunu Oluşturur?
Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin;
- İthali,
- İmali,
- İhracına ilişkin seçimlik hareketlerden birinin yapılması uyuşturucu ticareti suçu oluşmaktadır.
Suçun oluşması için sadece hareketin gerçekleşmesi yeterlidir. Bu hareketlerin ayrıca bir zarara sebep olması gerekmemektedir.
1. Uyuşturucu İmal Etmek
İmal etmek, ham maddeyi işleyerek bir mal üretmektir. Uyuşturucu imal etmek, uyuşturucu veya uyarıcı madde içeren bitkilerin kimyasal işlemlerden geçirilmesi anlamına gelmektedir. Uyarıcı maddelerin diğer uyarıcı veya uyuşturucu maddelere dönüştürülmesi veya ham maddelerin saflaştırılmasıdır.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde içeren bitkileri toplamak, imal sayılmamaktadır. Ayrıca Yargıtaya göre hint kenevirinin yapraklarının kurutularak toz esrar haline getirilmesi işlemi de basit bir işlem olduğundan imal etme olarak sayılmamaktadır. İmal olarak sayılabilmesi için imal işleminin uyuşturucu veya uyarıcı maddenin niteliğinde değişiklik yapması gerekmektedir.
Uyuşturucu veya uyarıcı madde niteliği taşıyan afyon, kenevir ve koka bitkisi gibi bitkilerin ekilmesi, toplanması ya da istiflenmesi imal olarak değerlendirilmemekte ve uyuşturucu ticareti suçu oluşmamaktadır.
2. Uyuşturucu İthal Etmek
Uyuşturucu ithal etmek, başka bir ülkeden getirmek veya satın almak; dış alımdır. Yurtdışından Türkiye‘ye gümrük kapılarından veya gümrük kapısı dışındaki sınırlardan herhangi bir uyuşturucu maddenin sokulması uyuşturucu ticareti suçunu oluşturmaktadır.
Ayrıca, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin taşınma şekli önem arz etmemektedir. Uyuşturucu madde, vücut üzerinde, yutularak ya da vücut boşluklarına yerleştirilerek taşınabilmektedir. Hepsi uyuşturucu ticareti suçunu oluşturmaktadır.
İthal etmek, gümrük kapısından, kara, deniz veya hava sınırlarından ülkeye uyuşturucu madde sokarak gerçekleştirilebilmektedir. Uyuşturucu maddenin gümrük kapısından sokulması durumunda gümrük görevlilerine beyan edilme anı önemlidir. Gümrük görevlilerine beyan edilmesi gereken aşamadan önce uyuşturucu ele geçirirlerse uyuşturucu ticareti suçu değil uyuşturucu veya uyarıcı madde nakletme veya bulundurma suçu oluşmaktadır.
Kişi tarafından gümrük görevlilerine uyuşturucu veya uyarıcı madde bulunmadığını beyan ettikten sonra kişide madde ele geçirilirse uyuşturucu ticareti suçu oluşmaktadır. Uyuşturucu madde ticareti suçunda bu sebeple uyuşturucu maddenin gümrük görevlilerine beyan aşamasından önce mi yoksa sonra mı ele geçirildiğin kesin olarak tespit edilmesi gerekmektedir.
Yargıtay, uyuşturucu maddenin Türkiye‘ye gümrük kapıları haricinde ülkeye kara, hava ya da deniz yoluyla sokulması halinde, uyuşturucu ticareti suçunun oluşmadığını kabul etmektedir. Fakat bu durumda ülke içinde uyuşturucu madde nakletmek suçunun işlendiğini kabul etmektedir. Bu suçun cezası ise on yıldan az olmamak üzere hapis cezasıdır.
Uyuşturucu maddelerin yasadışı yollardan ülke toprakları üzerinden geçirilmesine karşın uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin bu ülkeden kaynaklanmadığı ve aynı zamanda bu ülkenin maddelerin son varış ülkesi olmaması durumunda transit ülke olduğu kabul edilmektedir. Transit olarak ülkeden uyuşturucu geçirilirse uyuşturucu ticareti suçundan değil, uyuşturucu madde nakletme suçundan cezalandırılmaktadır.
3. Uyuşturucu İhraç Etmek
Uyuşturucu ihraç etmek, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin yasadışı yollarla yurtdışına çıkarmaktır. Gümrük kapısı dışındaki bir bölgeden kara, hava veya deniz yoluyla uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin çıkarılması halinde, uyuşturucu ticareti suçu oluşmaktadır. Gümrük kapısından çıkarma durumunda ise ithal etmek gibi gümrük görevlilerine beyan edilme anı dikkate alınmaktadır.
Yargıtay, uyuşturucu maddenin kargo yoluyla yabancı bir ülkeye gönderilmesi durumunda uyuşturucu ticareti suçunun oluştuğunu kabul etmektedir. Uyuşturucunun hem imal edilmesi sonra da ihraç edilmesi halinde seçimlik hareketlerden ikisi meydana gelmiştir. Bu durumda tek bir ceza verilmektedir.
V. Ağırlaştırıcı Nedenleri Nelerdir?
1. Uyuşturucunun Türü
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin bazı türlerinin ticareti yapılması halinde daha fazla ceza verilmektedir.
- Eroin,
- Kokain,
- Morfin,
- Bazmorfin,
- Sentetik kannabinoid ve türevleri,
- Sentetik katinon ve türevleri,
- Sentetik opioid ve türevleri
- Amfetamin ve türevlerinin ticareti yapılırsa ceza bir kat arttırılmaktadır.
Uyuşturucu maddenin bu türlerinin kişide yumuşak uyuşturucu maddelere nazaran daha fazla bağımlılık yapması, zararların daha ağır sonuçlar doğurması ve kişiyi ölüme kadar sürüklemesinden dolayı daha ağır ceza verilmektedir.
2. Birden Fazla Kişi veya Suç Örgütü Faaliyeti Olarak İşlenmesi
Uyuşturucu ticareti suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından beraber işlenmesi durumunda verilen ceza yarı oranında artırılmaktadır. Suç örgütü faaliyeti kapsamında işlenmesi durumunda ise ceza, bir kat artırılmaktadır.
Suçun örgüt kapsamında mı yoksa iştirak halinde mi işlendiğinin tespit edilmesi önem arz etmektedir. Yargıtay tarafından bu konuda çeşitli kriterler belirlenmiştir. Suç işlemek için örgüt kurmak suçunun işlendiğinin ve örgütün varlığının kabul edilebilmesi için;
- Üye sayısının en az üç kişi olması,
- Üyeler arasında soyut bir birleşme değil gevşek de olsa hiyerarşik bir ilişkinin bulunması,
- Suç işlenmese bile suç işlemek amacı etrafında fiili bir birleşmenin olması ve niteliği itibariyle bu birleşmenin devamlılık göstermesi,
- Örgütün yapısı, sahip bulunduğu üye sayısı ile araç ve gereç bakımından, amaçlanan suçları işlemeye elverişli olması,
- Örgüt yapılanmasında işlenmesi amaçlanan suçların konu ve mağdur itibariyle somutlaştırılması mümkün olmalıdır.
3. Belirli Meslek Grupları Tarafından İşlenmesi
Uyuşturucu ticareti suçunun;
- Doktor,
- Diş hekimi,
- Eczacı,
- Kimyager,
- Veteriner,
- Sağlık memuru,
- Laborant,
- Ebe,
- Hemşire,
- Diş teknisyeni,
- Hastabakıcı gibi sağlık çalışları tarafından işlenmesi durumunda ceza yarı oranında artırılmaktadır.
VI. Uyuşturucu Ticareti Suçu Teşebbüs Aşamasında Kalırsa ve Tamamlanmazsa Ne Olur?
Suçun tamamlanamaması durumunda verilecek cezadan bir bölü dördü ile üç bölü dördü arasında indirim yapılmaktadır. Uyuşturucu ticareti suçundan failler uyuşturucu maddelerle gümrük sahasında yakalanmış olmaları ve fiilerinin uyuşturucu madde ihracına teşebbüs aşamasında kalması durumunda hem uyuşturucu ticaretine teşebbüs hem de tamamlanmış nakletme suçunun oluştuğu kabul edilmektedir.
Uyarıcı madde imaline teşebbüs, faillerin suça elverişli ve yeterli madde ve malzemeleri eve taşımış olmaları durumunda söz konusu olabilmektedir. Yakalanan madde ve malzemelerin uyuşturucu imaline elverişli ve yeterli olduğu ve fakat fiilen imalata başlanmamış olduğu anlaşılırsa uyuşturucu ticaretine teşebbüsten ceza verilmektedir.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin gümrüğe kadar getirilip gümrükten geçişteki beyan aşamasından önce gümrük görevlilerinin ele geçirmiş olması halinde uyuşturucu ticareti suçuna teşebbüs olmamaktadır. Uyuşturucu veya uyarıcı madde bulundurma, nakletme veya sevk etme suçundan cezalandırılmaktadır.
VII. Birden Fazla Kişi Birlikte Uyuşturucu Ticareti Suçunu İşleyebilir Mi? Cezası Artar Mı?
Birden fazla kişi uyuşturucu ticareti suçunu işleyebilmektedir. Kişilerin hepsi birlikte müşterek fail olarak bu suçu işleyebileceği gibi yardım eden ve azmettirenler de cezalandırılacaktır. Eğer faillerin birlikteliği, devamlılık arz ederse örgütlü suç kapsamında değerlendirilmektedir.
Suçun örgüt kapsamında veya üç kişiden fazla işlenmesi durumunda da ağırlaştırıcı neden olacak ve yukarıda da anlatıldığı gibi daha fazla ceza verilecektir. Eğer ki 18 yaşından küçük çocuklar uyuşturucu ticareti suçuna azmettirilirse verilecek ceza, üçte birden yarısına karar artırılmaktadır.
VIII. Uyuşturucu Ticareti Suçunda Etkin Pişmanlık İndirimi
Etkin pişmanlık, suçun tamamlanmasından sonra ortaya çıkan bir şahsi cezasızlık veya cezayı azaltan sebeptir. Uyuşturucu ticareti suçuna iştirak eden kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine haber verirse ve verilen bilgi suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlarsa kişiye hiç ceza verilmemektedir.
Kişiye ceza verilmemesinin bazı şartları bulunmaktadır.
- İlk olarak ihbarı yapan kişinin suça iştirak etmiş olması gerekmektedir.
- İkinci olarak ihbarda bulunan kişinin ihbarı, uyuşturucu madde ticareti suçunun işlendiğinin resmi makamlar tarafından öğrenilmesinden önce yapması gerekmektedir.
- Üçüncü olarak ihbarı yapan kişinin verdiği bilgi sayesinde suç ortaklarının yakalanması veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesi gerekmektedir.
Kişinin ceza almaması için hem suça konu olayı, hem diğer suç ortaklarını hem de uyuşturucu veya uyarıcı maddenin yerinin hepsini bildirmesi gerekmemektedir. İhbarında, suç ortaklarından veya uyuşturucu maddelerinin saklandığı yerden birini bildirmesi ceza almaması için yeterlidir.
Bizi Arayın : +90 212 909 86 34
Mail Gönderin : info@ballawyer.com
